Гэтыя кінастужкі – сумесная праца Генеральнай пракуратуры і Нацыянальнай кінастудыі «Беларусьфільм». У аснове сюжэту-матэрыялы расследавання крымінальнай справы аб генацыдзе беларускага народа.
Фільм “Спаленыя вёскі” распавядае пра трагічны лёс беларускіх вёсак, знішчаных нямецка-фашысцкімі захопнікамі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Гледачу раскрываецца ўся тая жахлівая праўда пра палітыку “выпаленай зямлі”, якая праводзіцца нацыстамі на акупаванай тэрыторыі Беларусі, і яе бязлітасных наступствах для мірнага насельніцтва. Кожнае паселішча, знішчанае ў агні, становіцца сімвалам незаменных страт і разбураных жыццяў.
Аўтары фільма сабралі ўнікальныя архіўныя відэасведчанні відавочцаў, дакументы і кадры, якія дазваляюць цалкам аднавіць карціну тых страшных падзей.
“Спаленыя вёскі” – гэта не толькі даніна памяці загінулым, але і перасцярога аб недапушчальнасці паўтарэння падобных трагедый у будучыні. Гэта напамін пра цану міру і неабходнасць захавання гістарычнай праўды.
У 2021 годзе Генеральная пракуратура Рэспублікі Беларусь распачала крымінальную справу па факце генацыду беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны. У ходзе расследавання апублікаваныя новыя факты генацыду мірнага насельніцтва нацыстамі, якія знайшлі адлюстраванне ў фільме «Лагеры смерці».
На тэрыторыі Беларусі існавала больш за 560 канцлагераў, у якіх нацысты па-зверску знішчылі сотні тысяч мірных жыхароў. Знаходзячыся ў эпіцэнтры вайны, Беларусь страціла звыш 2,5 мільёнаў жыхароў, быў забіты кожны трэці. Кожны дзень фашысты жыўцом спальвалі людзей у адрынах, адпраўлялі ў газавыя камеры, расстрэльвалі на краі выкапанага рова… Акупанты спалілі і разбурылі 209 з 270 гарадоў і раённых цэнтраў, больш за 11 тысяч вёсак і вёсак.
Праз гады на месцах трагедый былі ўзведзены мемарыялы, каб жорсткая праўда пра вайну на беларускай зямлі і генацыдзе народа ніколі не была забытая.
Вайна – гэта страшна. На ёй гінуць людзі. Але чым далей мы ад яе, тым ўспаміны становяцца ўсё бялейшы, сціраючыся і губляючы форму. З вялікай перамогі над сусветным злом прайшло ўжо 80 гадоў, і складана ўсведамляць, чым жа была вайна. Ветэранаў застаецца ўсё менш, і ім складаней перадаваць праўду аб тым бязмежным жаху, які рабіўся на нашай Радзіме з 1941 па 1945 год.
– Гэта цяжкая кінадылогія пра генацыд беларускага народа, мэта якой – паказаць зверствы і жорсткасць нямецкіх акупантаў. У многіх фільмах паказваюцца нечалавечыя ўчынкі фашыстаў, але там яны паўстаюць як эпізадычныя, асобна ўзятыя сцэны. У дадзенай працы сабраны разам усе зверствы гітлераўцаў. Спальванне жыўцом людзей з дзецьмі, горы трупаў, згвалтавання, здзекі над безабароннымі плачуць жанчынамі – усе гэтыя “годнасці” “вышэйшай расы” паказаны ў фільме. Гэта не такая карціна, дзе “нашы” ваююць з “не нашымі”, дэманструючы сваю доблесць, смеласць і хітрасць. Тут проста ланцуг падзей, якая дэманструе як усё было і як выглядалі прадстаўнікі “доблеснай” арыйскай нацыі. Ўражлівая дылогія, праўдзівая, цікавая, глыбокая, але даволі цяжкая, гнятлівая і жудасная, што словы тут лішнія… Яе абавязкова варта паглядзець усім. Памяць аб Вялікай Айчыннай вайне павінна быць жывой і актуальнай для кожнага з нас. Мы павінны перадаваць гісторыю вайны наступным пакаленням, каб яны ведалі і шанавалі подзвіг нашых продкаў. Памятаць пра вайну – значыць паважаць і шанаваць памяць тых, хто абараняў нашу краіну і нашу свабоду, – аднадушна адзначылі работнікі Дома друку.
