ЭКСКУРСІЙНЫ ТУР ВЫХАДНОГА ДНЯ НА ПОЎДЗЕНЬ БЕЛАРУСІ

Працоўны калектыў Дома друку ў мінулыя выхадныя адправіўся ў падарожжа па прасторах Усходняга Палесся, дзе ўбачыў самыя каштоўныя са шматлікіх скарбаў культурнай спадчыны гэтага самабытнага рэгіёна Беларусі. Пабывалі ў старадаўнім Гомелі, агледзелі шматлікія помнікі яго гісторыі і сучаснасці, даведаліся імёны людзей, якія праславілі гэтыя землі, а таксама наведалі дзіўны горад Ветку, дзе па гэты дзень захаваліся традыцыі старавераў, увасобленыя ў неверагодна тонкім і маляўнічым мастацтве прадстаўнікоў гэтага унікальнага феномену хрысціянскай цывілізацыі.

А цяпер падрабязней. Тур выхаднога дня пачаўся з экскурсіі» спадчына Веткаўскай зямлі”, дзе распавялі пра самабытную культуру Веткаўскага рэгіёна Беларусі. Карані гісторыі гэтых месцаў сыходзяць глыбока ў паганскія часы. Калісьці ў гэтым рэгіёне праходзіла мяжа старажытных княстваў, дзе пастаянна сустракаліся Заходняя і ўсходняя славянскія культуры. Тут жа ў XVII стагоддзі абгрунтаваліся стараверы. Экскурсія прайшла па мясцінах, звязаных з жыццём, культурай, звычаямі і традыцыямі старавераў. Мястэчка Ветка-былы найбуйнейшы цэнтр Пасадскага стараверства на беларускіх землях. Наведванне ўнікальнага музея, які прадстаўляе старажытную стараверскую культуру, не пакінула нікога абыякавым. Ветка была цэнтрам прыцягнення для носьбітаў стараверскай духоўнай і мастацкай культуры ў XVII-XVIII стст.

Далей Гомель-другі па колькасці насельніцтва горад Беларусі, з узрушаючай атмасферай улагоджанага спакою. Архітэктура горада заслугоўвае асаблівай увагі: гэта будынкі, пабудаваныя ў асаблівай традыцыі драўлянага дойлідства, даваенная пабудова аўтарства архітэктара Станіслава Шабунеўскага, пернікавыя домікі вуліцы Савецкай і самы стары захаваны стараверскі храм у Беларусі – Ільінская царква XVIII ст. На беразе ракі Сож, па якой у цёплы час года ходзяць цеплаходы, у цэнтры горада размяшчаецца велічны палацава-паркавы ансамбль Румянцавых-Паскевічаў, дзе з задавальненнем праводзяць час жыхары горада і турысты. Палацава-паркавы ансамбль Румянцавых – Паскевічаў-выдатны помнік архітэктуры класіцызму XVIII-XIX стагоддзяў, дзе сёння створаны Музейны комплекс, у фондах якога захоўваюцца найбагацейшыя калекцыі прадметаў гісторыі і мастацтва, сабраныя не адным пакаленнем гэтых дваранскіх сем’яў. У ходзе экскурсіі група турыстаў Дома друку агледзела капліцу-пахавальню, Петрапаўлаўскі сабор і сам парк, пасля чаго накіравалася на шпацыр на цеплаходзе па рацэ Сож. Таксама ў Гомелі шмат найпрыгажэйшых фантанаў, знаходзяцца тры тэатры, цырк, музеі.

Другі дзень тура выхаднога дня пачаўся з наведвання мемарыяльнага комплексу» Чырвоны бераг”, дзе супрацоўнікі прадпрыемства ўшанавалі хвілінай маўчання памяць дзяцей-ахвяр фашызму ў гады Вялікай Айчыннай вайны і ўсклалі кветкі да бронзавай постаці дзяўчынкі-падлетка, якая сустракае наведвальнікаў комплексу. Сам мемарыяльны комплекс» Чырвоны Бераг ” складаецца з дзвюх частак. На першым плане – бронзавая фігура дзяўчынкі-падлетка. Паднятымі над галавой тонкімі рукамі, яна як быццам абараняецца ад усіх жахаў вайны. На твары боль, безабароннасць і бездапаможнасць. Скульптуру характарызуе своеасаблівая, дынамічная пластыка, яе ламаны сілуэт перадае ўнутранае напружанне. За спіной дзяўчынкі-пусты навучальны клас. Роўныя шарэнгі белых парт (тры рады па пяць парт), на чорнай школьнай дошцы цалкам прайграны ліст бацьку Каці Сусанін, якая стала правобразам скульптуры дзяўчынкі. Другая частка кампазіцыі называецца “ПЛОШЧА сонца”. Цэнтральны вобраз-Белы ветразь папяровага карабліка, на якім прайграныя імёны дзяцей. Паруснік ў асяроддзі дзіцячых малюнкаў, намаляваных у выглядзе вітражоў у белых рамах. У аснову вітражоў пакладзены сапраўдныя малюнкі дзяцей, зробленыя пасля вайны ў дзіцячай студыі выяўленчага мастацтва Сяргея Каткова. Іх падала і апрацавала яго дачка – мастачка Святлана Каткова. У белых рамах размешчаны таксама павялічаныя амаль да манументальных памераў фігуркі, вылепленыя з пластыліну дзецьмі Краснабярэжскага дзіцячага дома. Скульптар м. Петруль пераўвасобіў пластылінавыя фігуркі ў манументальныя творы. Мемарыял падзелены прамянямі-алеямі, выкладзенымі рознакаляровымі пліткамі. Кожная дэталь комплексу алегарычная і сімвалічная. Парты, вітражы для малюнкаў выкананы з белага бетону. Комплекс размешчаны сярод вялізнага яблыневага саду, вакол высаджаны маладыя дрэўцы.

У аснову мемарыяла пакладзены падзеі 1944года. Гэты помнік смутку прысвечаны дзецям, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, не мае аналагаў і атрымаў назву «Дзіцячая Хатынь». Аўтарам з’яўляецца заслужаны архітэктар Рэспублікі Беларусь, лаўрэат Ленінскай прэміі Леанід Левін. Трасе сама гісторыя, пакладзеная ў аснову кампазіцыі, і тое, як гэта выказана творча. Першае, на што звяртаеш увагу набліжаючыся да мемарыяла – бронзавая фігурка дзяўчынкі-падлетка, тонкай як трысцінка, з рукамі-галінкамі. Правобразам яе паслужыла 15-гадовая школьніца, ураджэнка гэтых месцаў Каця Сусаніна, сагнаная на працы ў Германію ў гады Вялікай Айчыннай вайны і не вынесла рабскай працы і здзекаў. Аднак пісьму дзяўчынкі бацьку-чырвонаармейцу наканавана было вырвацца на волю. І сёння яно служыць дакументальным сведчаннем таго адчаю і жаху, які перажыла Каця і яе аднагодкі, якія сталі ахвярамі вайны. У мемарыяльным комплексе ліст дзяўчынкі цалкам прайграны на чорнай школьнай дошцы ў метафарычным “мёртвым класе” з пятнаццаццю партамі. За імі маглі б сядзець, але так і не селі хлопчыкі і дзяўчынкі ва ўзросце ад 8 да 14 гадоў, сілком адабраныя ад сваіх маці са Жлобінскага, Рагачоўскага, Добрушскага раёнаў і звезеныя на зборны пункт учхоза на тэрыторыі Чырвонага берага. Пасля абследавання дзетак везлі ў Германію ў якасці донараў для параненых салдат вермахта. Як сведчаць дакументы, усяго са зборнага пункта было вывезена 1990 хлопцаў. Устаноўлены прозвішчы 15 дзяцей з Краснабярэжскага сельсавета. Яны прайграныя на белым ветразніку, які сімвалізуе дзіцячыя мроі і летуценні, у другой частцы скульптурнай кампазіцыі пад назвай «ПЛОШЧА сонца». Паруснік размешчаны ў асяроддзі вітражоў з дзіцячымі малюнкамі, выкананымі адразу пасля вайны. Мемарыял асабліва ўражвае з вышыні птушынага палёту, адкуль бачная ўся Панарама, прамяні-алеі, выкладзеныя з пліткі рознага колеру.

Далей наведванне сядзібы генерала-лейтэнанта Гатоўскага, Архітэктура якой дзіўным чынам спалучае ў сабе рысы неарэнесансу і неаготыкі. Шматлікія мансардные даху, остроугольная шыпцы, слыхавыя вокны, эркеры і вежкі робяць яе асабліва прыбранай і прыемнай воку. Акрамя гэтага на тэрыторыі палаца захаваліся некаторыя гаспадарчыя пабудовы, у прыватнасці бровар. Агляд палацавага комплексу, а таксама прагулкі па невялікім утульным скверы – помніку садова-паркавага мастацтва XIX стагоддзя, які прымыкае да сядзібы з паўночнага боку ўразіў турыстаў з Дома друку.

Канчатковым пунктам у насычаным туры выхаднога дня стала наведванне выдатна захаваўся Палацава-паркавага комплексу Булгакаў. У пачатку XIX стагоддзя ўладальнікам гэтых зямель стаў род Булгак. Маёнтак быў адпісаны па спадчыне Ігнату-Казіміру Булгаку, першаму ўладальніку. Будаўніцтва палаца ён пачаў у 1823 годзе, які марыў пры жыцці ўбачыць фінальны яго варыянт, аднак памёр раней гэтага моманту. Быў двойчы жанаты і меў 9 дзяцей, сярод іх быў і спадчыннік – малодшы сын Эдгар. Эдгар не быў жанаты і не меў спадчыннікаў, аддаваў перавагу адпачынку і ў 1914 годзе ехалі ў Заходнюю Еўропу прадае маёнтак свайму пляменніку Эмануілу. Эмануіл пражыў тут усяго тры месяцы, Першая Сусветная вайна і рэвалюцыя вымусіла яго іміграваць на захад услед за Эдгарам. Сам палац вытрыманы ў стылі класіцызму. Інтэр’ер многіх памяшканняў першага паверха адрозніваецца багаццем дэкаратыўнага афармлення і дбайнасцю аздаблення. Многія дэталі зробленыя з дрэва, сцены некаторых залаў маюць арыгінальныя ляпныя оргаментированные паліхромныя ўпрыгажэнні. Акрамя таго, прыемна было пагуляць па шырокім парку, зірнуць на арыгінальныя гаспадарчыя пабудовы, палюбавацца маляўнічымі сажалкамі, якія ўтварае якая працякае праз парк рака Добосна.

Працоўны калектыў Дома друку выказвае падзяку кіраўніцтву і прафсаюзнаму камітэту прадпрыемства за арганізацыю турыстычнай паездкі, невымоўныя эмоцыі, яркія запамінальныя кадры на памяць, раскрыццё турыстычнага патэнцыялу краіны і выдатнае баўленне часу з калегамі. З вялікім нецярплівасцю чакае новых падарожжаў па нашай сінявокай!