Тэмы: “ІНФАРМАЦЫЙНАЯ ГІГІЕНА ЦІ ЯК НЕ СТАЦЬ АХВЯРАЙ ДЭЗІНФАРМАЦЫІ” і “АДЗІНЫ ПАРТАЛ ЭЛЕКТРОННЫХ ПАСЛУГ І ДАДАТАК «Е-ПАСЛУГА»
Тэма сённяшняй размовы – на экране. Яна, як вы бачыце, надзённая, хвалюе і тычыцца фактычна кожнага.
А ўсё таму, што мы з вамі (як і значная частка чалавецтва) незаўважна для сябе не так даўно перайшлі з індустрыяльнага грамадства ў інфармацыйнае.
Першая лічбавая прылада-кампутар ENIAC (1946 год) важыў 30 тон і займаў памяшканне плошчай 140 кв.м. апошняя версія смартфона ад Apple важыць 170 гр.
Згодна з “глабальным інавацыйным індэксам 2023«, апублікаваным Сусветнай арганізацыяй інтэлектуальнай уласнасці, Беларусь заняла 22-е месца сярод 132 дзяржаў па паказчыку» Доступ да ІКТ «і 28-е месца па паказчыку»выкарыстанне ІКТ”.
Калі ў 2014 годзе ў Беларусі Інтэрнэтам карысталася 5,7 млн чалавек, то ў 2024 годзе – ужо 8,5 млн (89,5% насельніцтва) (для параўнання: паводле звестак агенцтва We are Social, пранікненне Інтэрнэту ў Расеі склала 90,4%, Казахстане – 92,3%, Польшчы – 88,1%, Літве – 89%, Латвіі – 92,9%, Украіне – 79,2%).
Мабільнай сувяззю ахоплена 97% насельніцтва. Пры гэтым практычна на ўсёй тэрыторыі Беларусі (99%) ёсць доступ да высакахуткаснай мабільнай сувязі пакаленняў 3G і 4G/LTE.
Сёння інтэрнэт-інфраструктура спажывае ад 6% да 12% выраблянага на зямлі электрычнасці.
Пачалося гэта з другой паловы XX стагоддзя пасля вынаходкі кампутара і глабальных тэлекамунікацыйных сетак. А сёння інтэнсіўнасць і аб’ёмы працы IT-сектара з кожным годам павялічваюцца, на рынку з’яўляюцца ўсё больш прадукцыйныя прылады, расце хуткасць перадачы дадзеных.
І вось ужо шараговыя спажыўцы, такія як мы з вамі, кожны дзень прама з раніцы сутыкаюцца з праблемай інфармацыйнай перагрузкі. Бо тая колькасць дадзеных, якое штосекундна «абвальваецца» на чалавека, ужо даўно перавысіла нашы здольнасці па іх апрацоўцы.
Калі ў сярэдзіне 1980-х гг.чалавек атрымліваў за суткі інфармацыю ў аб’ёме, эквівалентным 40-50 выпусках газет, то ў 2010-я гг. лічба вырасла да 175 выпускаў.
Гэта-адно. Іншая небяспека заключаецца ў тым, што для многіх людзей свет звузіўся да экрана смартфона, а карціна свету – да стужкі навін у сацсетках.
Кожны з прысутных, мяркую, знаёмы з феноменам»інфармацыйнай бурбалкі”.
Гэта калі алгарытмы самога Інтэрнэту фармуюць асабістую навінавую стужку, абапіраючыся на перавагі канкрэтнага карыстальніка.
І праз некаторы час яны, гэтыя «незразумела кім кіраваныя» алгарытмы, выцясняюць інфармацыю, якая супярэчыць вашым поглядам, інтарэсам, каштоўнасцям.
А гэта дрэнна. Бо чалавек знаходзіць усё больш пацверджанняў сваёй-бывае, што і не да канца дакладнай, – пункту гледжання. Яго карціна свету становіцца скажонай.
Сапраўды гэтак жа» адсейваюцца ” і ўсе тыя людзі, якія кажуць нам тое, што, быць можа, не падабаецца. І фармуецца сацыяльны “бурбалка«, тая самая» цёплая ванна”, выбірацца з якой інжынеру, эканамісту, чыноўніку ўжо і не хочацца.
Дарэчы кажучы, задумайцеся вось над чым: дзяржаўныя сродкі масавай інфармацыі маглі ж, у прынцыпе, і ўсіх нас акунуць у такую ж “ванну”, праўда?
Аднак вось што сказаў Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А.Р. Лукашэнка 28 мая 2024 г. на Форуме медыйнай супольнасці ў г. Магілёве: «ніколі не патрабаваў фільтраваць інфармацыю, ствараючы ў СМІ «паралельныя светы» ўсеагульнага дабрабыту і замоўчваючы вострыя тэмы. Мой падыход вы ведаеце: людзі павінны бачыць і ведаць праўду”»
Праўда такая: інтэрнэт-тэхналогіі нясуць не толькі карысць.
Тэндэнцыі развіцця інфармацыйнага грамадства ў абавязковым парадку ўлічваюцца ў Вашынгтоне, Лондане, штаб-кватэрах НАТА і Еўрасаюза, дзе працягваюць курс на эскалацыю напружанасці ў свеце.
Складана чакаць чагосьці іншага ад дзяржаў і альянсаў, якія пазіцыянуюць сябе вяршыцелямі сусветных лёсаў, вераць ва ўласную выключнасць і беспакаранасць. Адначасова, з’яўляючыся, па сутнасці, ўласнікамі, гаспадарамі, кіраўнікамі глабальнай інфармацыйнай сеткай Інтэрнэт, а таксама яе галоўнымі інструментамі.
Іх мэта відавочная: на прыкладзе Беларусі і брацкай нам Расеі запалохаць усіх, хто праводзіць альбо збіраецца праводзіць незалежную замежную палітыку. Хто ставіць у аснову нацыянальныя інтарэсы, а не капрызе былых каланіяльных метраполій.
Хто не хоча падзелу свету на адзін залаты мільярд, які жыве ў “цывілізаваным садзе«, і на астатнія сем, якія жывуць, з іх пункту гледжання, у»дзікіх джунглях”.
І па-ранейшаму, як яно заўсёды было, супраць нас з вамі ў ход ідуць хлусня і адкрытыя правакацыі, толькі загорнутыя ў маляўнічыя сучасныя абалонкі.
І, напэўна, галоўнае: самі не падманвайце. І не давайце падмануць сябе. Будзьце разумнымі, памяркоўнымі, разважлівымі беларусамі. Кожны на сваім месцы.
Жывіце і працуйце так – і ніякія фэйкі нашу любімую Беларусь і надалей не змогуць «пахіснуць».
Як сказаў Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка (20 верасня 2022 г.на сустрэчы з Дзяржаўным сакратаром Савета Бяспекі Рэспублікі Беларусь А. Г. Вольфавічам): «трэба паказваць рэальную рэчаіснасць. У рэшце рэшт гэта перамагае. Фэйк-гэта на дзень, на два. А потым усё гэта разьвеецца. Таму не трэба фэйкаў. Не трэба даваць ілжывую няправільную інфармацыю. Трэба рабіць усё годна, прыгожа, каб потым не апраўдвацца”»
МАТЭРЫЯЛЫ ДА АДЗІНАГА ДНЯ ІНФАРМАВАННЯ НА ТЭМЫ:
