22 чэрвеня 1941 г. у 4 ч. раніцы без аб’яўлення вайны пасля артылерыйскай і авіяцыйнай падрыхтоўкі галоўныя сілы Вермахта і войскі германскіх саюзнікаў (каля 190 дывізій) раптам пачалі магутны наступ па ўсёй заходняй мяжы СССР ад Чорнага да Балтыйскага мора.
Бамбаванні падвергліся Кіеў, Рыга, Каўнас, Віндава, Лібава, Шаўляй, Вільня, Мінск, Гродна, Брэст, Баранавічы, Бабруйск, Жытомір, Севастопаль і многія іншыя гарады, чыгуначныя вузлы, аэрадромы, ваенна-марскія базы СССР. Ажыццяўляўся артылерыйскі абстрэл памежных умацаванняў і раёнаў дыслакацыі савецкіх войскаў зблізку межы. У 5–6 ч. раніцы нямецка-фашысцкія войскі перайшлі дзяржаўную мяжу СССР і павялі наступ углыб савецкай тэрыторыі. Толькі праз паўтары гадзіны пасля пачатку наступлення пасол Германіі ў Савецкім Саюзе граф Вернер фон Шуленбург зрабіў заяву аб аб’яўленні вайны СССР.
У 12 ч. дня ўсе радыёстанцыі Савецкага Саюза перадалі ўрадавае паведамленне аб нападзе на нашу краіну фашысцкай Германіі. У заяве, з якой ад імя Цэнтральнага Камітэта Камуністычнай партыі і Савецкага ўрада выступіў народны камісар замежных спраў В.М.Молатаў, указвалася, што напад фашысцкай Германіі на СССР – бяспрыкладны ў гісторыі цывілізаваных народаў вераломства.
Услед за ўрадавым паведамленнем быў перададзены Указ Прэзідыума Вярхоўнай Рады СССР аб мабілізацыі ваеннаабавязаных грамадзян 1905–1918 гг. нараджэння. 23 чэрвеня была створана Стаўка Галоўнага Камандавання Узброеных Сіл СССР (пазней Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандавання) на чале з народным камісарам абароны, Маршалам Савецкага Саюза С.К.Цімашэнка.
У прыгранічных бітвах і ў пачатковы перыяд вайны (да сярэдзіны ліпеня) Чырвоная Армія страціла забітымі і параненымі 850 тыс. чалавек; было знішчана 9,5 тыс. гармат, звыш 6 тыс. танкаў, каля 3,5 тыс. самалётаў; у палон патрапіла каля 1 млн. чалавек. Нямецкая армія акупавала значную частку краіны, прасунулася ўглыб да 300-600 км. Аднак план вокамгненной вайны, падчас якой германскае камандаванне мела намер за некалькі месяцаў захапіць увесь Савецкі Звяз, праваліўся.
Сёння кожная беларуская сям’я аддае абавязак памяці і ўдзячнасці ўсім, хто прыняў на сябе першы ўдар ворага, хто не дажыў да светлага Дня Перамогі, але верыў у яго, прымаючы няроўны бой з фашыстамі. Сёння ўся краіна ва ўнісон кажа: «Подзвіг народа несмяротны!»
У гэты Дзень усенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны і генацыду беларускага народа, мы схіляем галовы перад усімі загінуўшымі ў жорсткай сутычцы з ворагам, перад пакаленнем савецкіх людзей, якія прынеслі нам Перамогу і падарылі нам будучыню. Мы гэтага ніколі не забудзем і не дазволім забыцца нікому!
